Cơ quan tiền hành tố tụng và cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự

Là cơ quan THTT và cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số các hoạt động điều tra có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ giải quyết vụ án hình sự theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục luật định góp phần phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh, đúng pháp luật không làm oan người vô tội và bỏ lọt tội phạm.

Các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra là các cơ quan quản lý nhà nước, được tiến hành một số hoạt động điều tra trong một thời gian nhất định đối với tội phạm xảy ra trong lĩnh vực mình quản lý, sau đó chuyển cho cơ quan tiến hành tố tụng để giải quyết tiếp vụ án.

Các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra bao gồm: các cơ quan của Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, Cảnh sát biển, Kiểm ngư và các cơ quan khác trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Quy định chung về cơ quan tiến hành tố tụng

Trong tố tụng hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng gồm có Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án. Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan này có quyền, đồng thời có nghĩa vụ áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ những chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, những tình tiết tăng nặng và những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm của bị can, bị cáo. Trách nhiệm chứng minh trong vụ án hình sự thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng. Ngoài ra, trong quá trình tiến hành tố tụng hình sự, Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát và Tòa án còn có nhiệm vụ tìm ra những nguyên nhân và điều kiện phạm tội, yêu cầu các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn ngửa tội phạm.

Trong tố tụng dân sự, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan tiến hành tố tụng. Khi tiến hành tố tụng đối với vụ án dân sự, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân thực hiện các quyền và nghĩa vụ cụ thể được Bộ luật tố tụng dân sự quy định.

Thành phần các cơ quan tiến hành tố tụng.

Thành phần các cơ quan tiến hành tố tụng gồm có: toà án, viện kiểm sát và cơ quan thi hành án dân sự. Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 không quy định cơ quan thi hành án dân sự là cơ quan tiến hành tô tụng dân sự. Tuy nhiên, theo chúng tôi, nếu Điều 1 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định thi hành án là hoạt động tố tụng dân sự thì cơ quan thi hành án dân sự cần được coi là cơ quan tiến hành tể tụng dân sự. Tuy vậy, trong giới hạn chương trình của môn học, vấn đề này và các vấn đề khác liên quan đến thi hành án dân sự không được trình bày ở cuốn Giáo trình này mà sẽ được trình bày ở cuốn Giáo trình luật thi hành án dẫn sự Việt Nam. Các Cơ quan này tham gia vào tố tụng dân sự với mục đích, nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau

Toà án là cơ quan xét xử của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong tố tụng dân sự, toà án là cơ quan tiến hành tố tụng dân sự chủ yếu. Nhiệm vụ, quyền hạn chủ yếu của toà án trong tố tụng dân sự là giải quyết vụ việc dân sự. Khi tiến hành giải quyết các vụ việc dân sự, toà án phải thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Ngoài ra, toà án còn phải chịu trách nhiệm bồi thường những thiệt hại do hành vi trái pháp luật của những người tiến hành tố tụng gây ra cho các cá nhân, cơ quan, tổchức.

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng: là cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số các hoạt động điều tra có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ giải quyết vụ án hình sự theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục luật định góp phần phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh, đúng pháp luật không làm oan người vô tội và bỏ lọt tội phạm.

Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra là cơ quan không có chức năng chính tiến hành tố tụng để giải quyết vụ án hình sự, nhưng được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, gồm: Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, Cảnh sát biển, Kiểm ngư, các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thuộc Công an nhân dân, các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thuộc Quân đội nhân dân.

Cơ quan tiến hành tố tụng: Là các cơ quan nhà nước có thẩm quyền được giao thực hiện chức năng tố tụng trong khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án nhằm giải quyết vụ án khách quan, công bằng, bảo đảm và tôn trọng quyền con người, không bỏ lột tội phạm, không làm oan người vô tội, bảo vệ lợi ích của nhà nước, xã hội, mọi hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng phải dựa trên cơ sở và phạm vi của pháp luật tố tụng hình sự.